سیاه؛

واکنش خنثی

اثر پذیر و انفعالی

نبرد نور

نبود رنگ

چاله

حفره

ضد ادراک محیطی

ضد ادراک مادی

جذاب . معدوم کننده . پنهان کننده . ضد ارتباط

خنثای بصری

عدم اشتیاق

زمینه پدیده ها

اوج تشخیص

عدم قدرت تشخیص

خاموشی و مرگ رنگها

رنگ شبانه

فساد . ناپاکی . تردید . بدگمانی

غارت . فقر . جهالت

 

 

رنگ کاربردی و پوششی تا قبل از خلافت امام رضا

در فرهنگ ایرانی:سوگواری و عزا

در سیاست اقتدار و قدرت حکومتی (رنگ ماشینهای سیاسی و حکومتی در کشورها)

رنگ خنثی

ارامش دیداری انسان است به همین دلیل رنگ مرکب سیاه است تا در مطالعه چشم خسته نشود.

سیاه یا مِشکی رنگی است که نور هیچ قسمتی از طیف قابل رؤیت را بازتاب نمی‌کند. به تعریفی دیگر سیاه حاوی همه رنگ‌ها در طیف قابل رؤیت هست و گاه به آن رنگ بی‌فام هم گفته شده.

سیاه سیر راپر کلاغی  هم می‌گویند. رنگ شبقی نیز نوعی از سیاه بسیار سیر است. برای توصیف شناسنامه ای  رنگ سیاه چشم واژهٔ مشکی کاربرد بیشتری دارد.

 

1- روان‌شناسی رنگ سیاه

• سیاه تمام نورها در طیف رنگ‌ها را جذب می‌کند.
• سیاه معمولاً به عنوان نماد ترس یا شیطان مورد استفاده قرار می‌گیرد امّا به عنوان نشانگر قدرت نیز شناخته می‌شود. از رنگ سیاه برای نشان دادن شخصیت‌های خطرناک مثل دراکولا و یا جادوگران استفاده می‌شود.
• رنگ سیاه در بسیاری از فرهنگ‌ها برای مراسم سوگواری مورد استفاده قرار می‌گیرد. این رنگ همچنین نشانگر غمگینی، جذابیت جنسی و رسمی بودن است.
• در مصر قدیم، رنگ سیاه نشانگر زندگی و تولّد دوباره بود.

رنگ سیاه معمولاً به دلیل لاغر نشان دادن در نمایش‌های مد مورد استفاده قرار می‌گیرد.

 

سیاه،‌ تیره‌ترین رنگ است و در واقع خود را نفی می‌کند. سیاه نمایان‌گر مرز مطلقی است که در فراسوی آن زندگی متوقف می‌گردد و بیان‌گر فکر پوچی و نابودی است. سیاه به معنای «نه» بوده و نقطه‌ی مقابل آن «بله» رنگ سفید است. سفید به صفحه‌ی خالی می‌ماند که داستان را باید روی آن نوشت، ولی سیاه نقطه‌ی پایانی است که در فراسوی آن هیچ چیز وجود ندارد.»

 

«رنگ سیاه، نشانه‌ی ناخودآگاهی کامل است،‌ رنگ عزا و ظلمات. در اروپا سیاه رنگی منفی به حساب می‌آید و نباید ابتدا به ساکن به طور مثبت در رؤیا تعبیر شود. شخص سیاه‌پوش، خانه‌ی شوم، مار سیاه، همه نشانه‌های تاریک و بدون امید هستند. در کلیسا جشن مردگان تحت لوای رنگ سیاه برگزار می‌شود.»

 

در بیشتر جوامع، سیاه، رنگ عزا، توبه و اندوه است و غالباً افرادی این رنگ را بر تن می‌کنند که جامعه را مردود می‌شمارند و با معیارهای آن سر ستیز دارند.

 

در باور گذشتگان،‌ به ویژه در اساطیر ایرانی رنگ سیاه در مقابل رنگ سپید، معمولاً نشانه و نماد اهریمن و نیروهای اهریمنی است: رمز دروغ، شر و پلیدی. از همان آغاز، در اسطوره‌ی آفرینش، اهورامزدا در جهان روشن برین و اهریمن در جهان تاریک زیرین قرار دارد.

«در اساطیر زردشتی جهان به سه بخش تقسیم می‌شود: جهان برین یا جهان روشنی که جهان هرمزد است، جهان زیرین یا جهان تاریکی که جهان اهریمن است و فضای تهی میان این دو جهان.»

 

و اهریمن آفریدگان خویش را در همان تاریکی به تن سیاه می‌آفریند.

 

تیشتر که ایزد سپید باران‌آور است هنگامی که با دیو «اپوش» رو به رو می‌شود او را در هیأت اسبی سیاه و ترسناک می‌بیند.‌

 

«رنگ سیاه همچنین با ستاره‌ی منحوس کیوان، ارتباط دارد و ریشه در نجوم بابلی و فرهنگ صابئیان «حران» دارد. صابئیان حران برای زحل معبدی به شکل شش ضلعی از سنگ‌های سیاه می‌ساختند و پرده‌های سیاه بر آن می‌آویختند و این سیاره را به صورت پیرمرد هندی سیه‌چرده نشان می‌دادند.»

 

ارتباط این نحوست و رنگ سیاه به نمادینگی این رنگ در اساطیر و پیوند آن با اهریمن بر می‌گردد. اما با این همه، اسب سیاه چرمه در باور ایرانیان کهن، موجودی خجسته بوده است

 

در مراسم دینی ژاپنی‌ها اسب سیاه برای تقاضای باران از خدا و اسب سفید برای هوای خوب قربانی می‌شده است

در باورهای هندی، مرکب یاما، گاو سیاه است

در اساطیر آمریکایی، سخن از چهار پر است که هرکدام کاری می ‌کنند. پر سیاه، نیروی لازم را برای انجام کاری که در پیش گرفته، به شخص می‌دهد

 

در تصوف اسلامی هر دو وجه مثبت و منفی رنگ سیاه دیده می‌شود، به برخی از مواردی که رنگ سیاه پسندیده است، اشاره می‌شود:

 

 

در اورادالاحباب آمده است که:

«اول کسی که با این رنگ سیاه و جامه‌ی مویین تمثل کرد، جبرئیل بود، که خود را به رنگ بر آدم عرضه کرد.»

 

«رنگ سیاه، رنگ شب است و رنگ مردمک دیده و از آن مردمی است که دل ایشان خزینه‌ی اسرار باشد و حال خود را از همه کس مخفی می‌دارند و در پرده‌ی اولیائی تحت قبائی به یاد محبوب ازل می‌گذرانند.»

 

از دیدگاه کاشفی سالک باید در اطور انوار سبعه که نور سیاه بر او تجلی می‌کند، لباس سیاه بپوشد «اما طایفه‌ی دیگر که در اطوار انوار سبعه نور سیاه بر ایشان متجلی شود، به رنگ آن جامه پوشند.»

 

پوشیدن لباس سیاه در مقام «شهود تجلی جمالی» هم توصیه شده است: «اگر در شهود تجلی جمالی باشد، لباس او باید که سیاه و خشن و غلیظ باشد.»

 

مرحله‌ی هفتم از هفت شهر عشق، توحید است و رنگ آن را سیاه دانسته‌اند.
در قرآن مجید دل مشرکان و روی آنان،‌ همانند منافقان سیاه است

 

با توجه به این‌که پوشش سیاه در بیشتر اوقات کدورت روحی ایجاد می‌کند در برخی از احادیث اسلامی پوشیدن لباس سیاه مکروه دانسته شده است.

 

رنگ سیاه نیز مانند سفید در تمامی طیف های نوری متمرکز است و وجود دارد. سیاه در ورای پرده ای درهم ریخته و آشفته مخفی گردیده. بسیاری از افراد از رنگ سیاه به عنوان رنگ درمان کننده استفاده می کنند. این رنگ در زمانی که فرد دچار مشکلات روحی شده و بسیار آشفته حال است، می تواند حالت آرامش بخش و حفاظت کننده را ایفا کند. 
این رنگ باعث می شود که احساسات زنانه در افراد به حرکت بیفتد و همین امر باعث می گردد که در وجودشان انرژی مغناطیسی نیرومندی را حس نمایند.
اگر رنگ سیاه در لباس های مورد استفاده، به وفور مورد استعمال قرار گیرد، باعث می گردد فرد دچار افسردگی و آشفتگی روحی گردد. 
روانشناسانی که سعی در درمان با رنگ ها را دارند سعی می کنند این رنگ را به همراه سفید استفاده کنند، زیرا تاثیرات منفی هر دو رنگ باعث می شود که حالات متعادلی ایجاد شود و همین امر باعث می شود فرد از درون آرامش یابد و عدم تعادل و توازن وی نیز از بین می رود. 
رنگ سیاه باعث می گردد که رفتارهای ناشی از غیرشعور افراد به نظم سوق پیدا کند. برای رسیدن به این نتیجه بهتر است رنگ سیاه را به تماما، بر تن نکنید و حتما پیراهن یا کفش و یا چیزی از لباستان را به رنگ سفید انتخاب کنید.

 

یکى از خواص و آثار رنگ سیاه

یکى از خواص و آثار رنگ سیاه، آن است که به صورت طبیعى، حزن آور و دلگیر و مناسب عزا و ماتم است. از همین رو، بسیارى از مردم جهان از این رنگ براى اظهار اندوه در مرگ دوستان و عزیزان خود استفاده می‌کنند. البته انتخاب رنگ سیاه در ایام سوگوارى، علاوه بر نکته فوق، علتى منطقى - عاطفى نیز دارد. آنکه در ماتم عزیزان خویش جامه سیاه مى‏پوشد و در و دیوار را سیاهپوش مى‏کند، بااین عمل مى‏خواهد بگوید و بفهماند: عزیز از دست رفته، مایه روشنى چشم و فروغ دیدگانم بود و دفن پیکرش در دل خاک به سان افول ماه و خورشید در چاه مغرب، پهنه حیات و زندگى را در چشمم تیره و تار ساخته و زمین و زمان را در سیاهى و ظلمت فرو برده است.

 

---

 

رنگ سیاه قوی‌ترین و مقتدرترین رنگ است. رنگ سیاه نور را جذب می‌کند . فضا را کوچک‌تر نشان می‌دهد. این رنگ احساس قاطعیت ، الزام و رسمیت را به وجود می‌آورد. 
رنگ سیاه دارای یک حس ناشناخته و پر رمز و راز است که آن را نشانه‌ی تاریکی و مرگ می‌دانند. 
رنگ سیاه با خود ترس و وحشت به همراه می‌آورد و به همین دلیل لباس ماموران ویژه‌ی امنیتی را سیاه انتخاب می‌کنند. 
رنگ سیاه تسخیر کننده ، ناراحت کننده ، عمیق و سنگین می‌باشد و نشان دهنده‌ی افسردگی است. 
این رنگ دشمنی و بدخواهی ، تنفر و انتقام جویی و به طور کلی نابه‌هنجاری‌ها را نشان می‌دهد. 
رنگ سیاه گاه نشان نیستی ، نا امیدی نسبت به آینده و کناره‌گیری از فعالیت‌های اجتماعی و گوشه‌گیری است. 
رنگ سیاه پر رنگ و درخشان نشانه‌ی حفظ هوشمندانه‌ی اطلاعات و اسرار است و جاسوسان و قاتلان را به یاد می‌آورد. 
رنگ سیاه کمک می‌کند تا افراد توانایی بیشتری در تمرکز کردن داشته باشند. در تاریکی ، بهتر می‌توان بر عواطف و احساسات خود تمرکز کرد. 
رنگ سیاه با ابهت ، رسمی ، محترم و تا حدی ترسناک است و اگر زیاد مورد استفاده قرار گیرد ، ممکن است حالت تهاجمی در فرد به وجود آورد. سیاه به عنوان رنگی محتاط ، جدی و بزرگ جلوه می‌کند و معمولا در موقعیت‌های رسمی و مهم از این رنگ استفاده می‌شود. 
استفاده مداوم از رنگ سیاه باعث خستگی ، افسردگی و دل سردی از فعالیت و زندگی می‌شود و ترس و نا امیدی را به همراه دارد. این رنگ احساس سنگینی و عمق را ایجاد می‌کند به طوری که مردم فکر می‌کنند جعبه‌های سیاه سنگین‌تر از جعبه‌های سفید هستند. 
هم چنین رنگ سیاه نشان دهنده‌ی اقتدار است و داوران مسابقه‌ی فوتبال برای این که بتوانند در زمین قضاوت مقتدرانه‌ای داشته باشند ، معمولا سیاه رنگ می‌پوشند.